8 listopada w Leica Gallery Warszawa otwarta zostanie wystawa „Nieodwracalne” Agnieszki i Macieja Nabrdalików. Wystawę tworzą portrety byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych. Jej organizatorami są Narodowe Centrum Kultury oraz Pressclub.
Od 2009 roku Agnieszka i Maciej Nabrdalikowie odwiedzili kilkudziesięciu byłych więźniów na całym świecie – osoby różnych narodowości i wyznań, niekiedy o skrajnie odmiennych poglądach. W poszukiwaniu bohaterów przejechali 80 000 tysięcy kilometrów, zarejestrowali blisko sto godzin nagrań. Na początku 2013 roku wydali wyjątkowy album fotograficzny, który stał się podsumowaniem tych spotkań. Teraz projekt zaprezentowany zostanie w przestrzeni galerii.
Bohaterowie serii portretów Nieodwracalne, byli więźniowie niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozów zagłady, często powtarzają, że można było zapomnieć swoje nazwisko, ale nie numer, który dawał nową, odartą z duchowości tożsamość „podczłowieka”. Styl portretowania byłych więźniów jest zaprzeczeniem bezosobowych nazistowskich statystyk. Uderzająca bezimienność ofiar, liczby przewijające się w historycznych raportach i ciągłe spory o to, ilu naprawdę zginęło, odebrały więźniom indywidualność. Ten cykl ma przywracać twarze i pokazywać choćby skrawek tego, co udało się ocalić mimo wszechobecnego obozowego okrucieństwa i upodlenia.
Zdjęcia powstawały w domach bohaterów, w intymnych warunkach podczas rozmów, gdy fotografowani pod wpływem silnych emocji wywołanych przez wspomnienia zatapiali się w rzeczywistości obozowej. Patrząc na nich można odnieść wrażenie, że znowu tam są.
Komentarzem do zdjęć są wypowiedzi portretowanych więźniów. Dla autorów cenniejsze od obozowych opowieści są przemyślenia, odczucia, współczesne rozumienie tego, co się wydarzyło. Jak podkreślają bohaterowie projektu – więźniem zostaje się do końca życia. Nie chodzi jedynie o syndromy obozowe, koszmary, tatuaże, obsesyjny lęk przed głodem, czasem niegasnącą nienawiść, choć nie sposób od nich uciec. Mądrość i postawy, które autorzy mieli okazję poznać, są specyficzne, bo dotyczą ogólnoludzkiej kondycji, dotykają czegoś rdzennego, co jest w każdym z nas, ale uśpione spokojnym, wygodnym życiem wcale nie musi się odezwać.
Wystawa prezentowana będzie do 8 grudnia.
Agnieszka Nabrdalik ukończyła filozofię i socjologię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pisała do dzienników, tygodników, magazynów (polskich i zagranicznych) – najchętniej reportaże z Polski i krajów bloku wschodniego. Uczestniczyła w warsztatach dotyczących kultury romskiej w kontekście nierówności społecznej i w szkoleniu Instytutu Reportażu dla autorów literatury non-fiction. Projekt poświęcony „The Irreversible” [Nieodwracalne] stał się jej największą reporterską misją. „Jest to temat, który pochłonął mnie całkowicie. Dopóki trwa, trudno powiedzieć, co będzie dalej. Dla mnie mógłby się nie kończyć, niestety kończą się jego bohaterowie i teraz naszym najważniejszym celem jest zdążyć”.
Maciej Nabrdalik – fotograf prestiżowej amerykańskiej agencji VII Photo, laureat polskich i międzynarodowych konkursów fotografii prasowej. Najbardziej interesują go przemiany socjologiczne w Europie Wschodniej. Juror Grand Press Photo 2012.
Więcej informacji na stronach:
www.facebook.com/nieodwracalne