9 maja 2016 roku w Kielcach odbyła się Konferencja „Pamięć – Dialog – Pojednanie. Duchowe wymiary przebaczenia”. Spotkanie to było wprowadzeniem do lipcowych obchodów 70. rocznicy pogromu kieleckiego.
Wśród prelegentów i gości byli wybitni znawcy i praktycy dialogu polsko-żydowskiego i chrześcijańsko-żydowskiego, od wielu lat zaangażowani w inicjatywy, których przesłaniem jest potrzeba spotkania, poznania i budowania tego, co łączy.
Poszczególne sesje konferencji poświęcone były duchowym wymiarom przebaczenia i miłosierdzia, politycznemu i społecznemu aspektowi skruchy i konfrontowania się z bolesną prawdą, a także osobistemu doświadczeniu pojednania.
Uczestnicy zwracali uwagę na to, że nie ma pojednania bez przebaczenia, które nie jest ani łatwe, ani szybkie – to proces, działanie, determinacja i otwartość na poznanie Innego. Warunkiem sine qua non wybaczenia jest usłyszenie i wysłuchanie Innego – tylko w ten sposób można pokonać mury w sercach ludzi. Droga do przebaczenia i pojednania prowadzi wyłącznie przez dialog, który bazuje na pamięci, lecz wyzwala od rozpamiętywania minionych krzywd.
Pozostaną w naszej pamięci słowa papieża Franciszka przekazane przez jego przyjaciela rabina Abrahama Skórkę, wyróżnionego przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów dyplomem Człowiek Pojednania:
Chciałbym wyrazić swoją wdzięczność przewodniczącym i wszystkim członkom Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów za ten wielki zaszczyt. Kiedy napisałem o tym dziś do papieża Franciszka, odpisał, co następuje: „Odnośnie tego, co napisałeś mi dziś na temat Kielc, zawsze będę po stronie przebaczenia i pojednania. Otwarte rany to nic dobrego, i mogą prowadzić do dalszych zakażeń. Ale kiedy się zasklepią, zostają jedynie blizny które, z czasem, stają się integralną pozostałością w naszej historii. Dziękuję ci za to, co robisz dla pojednania.” Drodzy moi przyjaciele, Papież dziękuje wam za wasze oddanie wartościom Biblii, z przesłaniem miłości, sprawiedliwości i równości, nauczanych przez wszystkich Proroków, byście budowali nową rzeczywistość na tej ziemi.
Ta niezwykła konferencja odbyła się w mieście bolesnych wspomnień. Wspólna debata nad przebaczeniem i pojednaniem była możliwa dzięki dokonanej w Kielcach ogromnej pracy edukacyjnej nad pamięcią. Pracy, która – jak wciąż pokazują doniesienia medialne o aktach agresji i przemocy wynikających z nietolerancji – jest koniecznością, moralnym obowiązkiem i jedynym lekarstwem na chorobę nienawiści.
dr hab Bożena Szaynok – Uniwersytet Wrocławski
Michael Schudrich – Naczelny Rabin Polski
ks. Grzegorz Michalczyk – krajowy duszpasterz środowisk twórczych, wiceprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów
Wojciech Eichelberger – psychoterapeuta
Andrzej Saramowicz – współprzewodniczący Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów
Dominika Kozłowska – redaktor naczelna miesięcznika „Znak”
Bogdan Białek – prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego, współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów